Amazon, Google ve Meta gibi dünyanın en büyük teknoloji şirketleri, Avrupa Birliği'ni (AB) yapay zeka (AI) düzenlemelerini gevşetmeye ikna etmeye çalışıyor. AI teknolojilerinin şeffaflık gereksinimlerini azaltmak isteyen bu şirketler, milyarlarca dolarlık cezalarla karşı karşıya kalmamak için çaba sarf ediyor. AI sistemlerinin gelişimi hızla devam ederken, AB'nin yeni yapay zeka yasası olan AI Act, bu alanda daha sıkı düzenlemeler getirmeyi amaçlıyor. Ancak bu durum, büyük teknoloji şirketlerinin ticari sırlarını koruma konusunda endişelerini artırıyor.
AB'nin Yapay Zeka Yasası: AI Act Nedir?
Mayıs 2024'te Avrupa Parlamentosu tarafından kabul edilen AI Act, yapay zeka teknolojilerine yönelik dünya çapındaki ilk kapsamlı düzenleme olarak öne çıkıyor. Bu yasa, AI'nin kullanımını şeffaf hale getirmeyi ve potansiyel tehlikelerini en aza indirmeyi hedefliyor. Ancak yasa, aylardır süren zorlu müzakerelerin ardından kabul edilse de, halen kesinleşmiş bir uygulama koduna sahip değil. Özellikle genel amaçlı yapay zeka sistemleri (GPAI), örneğin OpenAI'nin ChatGPT gibi modelleri üzerindeki kuralların nasıl uygulanacağı belirsizliğini koruyor. Bu durum, teknoloji devleri ile düzenleyiciler arasındaki gerilimi artırıyor.
Yapay Zeka Düzenlemelerinin Telif Hakkı Üzerindeki Etkileri
Yapay zeka düzenlemelerinin bir başka tartışmalı noktası ise telif haklarıyla ilgili sorunlar. Stability AI ve OpenAI gibi şirketler, modellerini eğitmek için kullanılan veri kaynakları nedeniyle sık sık telif hakkı ihlalleriyle suçlanıyor. AB'nin yapay zeka yasası, şirketlerin modellerini eğitirken kullandıkları veriler hakkında "ayrıntılı özetler" sunmalarını gerektiriyor. Bu da içerik yaratıcılarının, eserlerinin izinsiz kullanıldığını tespit etmelerini sağlayabilir ve tazminat talep etmelerine kapı aralayabilir. Ancak bu konunun hala netlik kazanması ve muhtemelen mahkemelerde çözülmesi gerekiyor.
Şirketlerin Ticari Sırları ve Şeffaflık Arasındaki Denge
Ticari sırlarını koruma çabasında olan şirketler, AB'nin şeffaflık taleplerinin çok ileri gidebileceğinden endişe duyuyor. Özellikle yeni yasalar, kullanılan verilerin sadece özetlerini talep etse de bu verilerin ticari sırları açığa çıkarabileceği belirtiliyor. Mozilla'nın yapay zeka politikası sorumlusu Maximilian Gahntz, bu durumun şirketlerin şeffaflıktan kaçınmasına yol açabileceğini söylüyor. Gahntz, "AI Act, bu kritik konuyu aydınlatmak ve en azından bazı belirsizlikleri gidermek için en iyi şansımız" diyerek bu konuda daha fazla şeffaflık çağrısında bulunuyor.
Teknoloji Şirketlerinin Düzenlemelere Karşı Talepleri
Teknoloji şirketleri, AI Act'in gereksinimlerinin daha yönetilebilir ve startuplar için daha esnek hale getirilmesini talep ediyor. Allied for Startups'tan Maxime Ricard, küçük şirketlerin büyük firmalara göre bu düzenlemelere uymakta daha fazla zorluk yaşayabileceğini belirtiyor. Yasanın tam olarak yürürlüğe girmesi öncesinde şirketler, yeni düzenlemelere uyum sağlamak için hazırlık yapmaya başladılar. 2025 yılına kadar geçerli olacak bu uyum süreci, teknolojik gelişmelerin hızına nasıl adapte olunacağını da belirleyecek.
Kod Geliştirme Sürecine Kimler Katılıyor?
AI Act'in uygulama kodunu geliştirme sürecine sadece teknoloji şirketleri değil, aynı zamanda Mozilla, Access Now ve Future of Life Institute gibi kar amacı gütmeyen kuruluşlar da katılıyor. Bu kuruluşlar, yapay zekanın daha şeffaf ve etik bir şekilde geliştirilmesi için önemli adımlar atılmasını savunuyor. Ancak bu süreçte, hem ticari çıkarlar hem de kamu yararı arasında bir denge kurulması gerektiği de vurgulanıyor. Gelecek yılın sonuna kadar tamamlanması planlanan bu kod, şirketlerin yasal düzenlemelere nasıl uyacağını belirleyecek.
Sizce yapay zeka düzenlemeleri yeterince dengeli mi? Yorumlarınızı bekliyoruz!
